Friday 27 December 2019

BELİZE 🇧🇿 2007

Nerede 
Orta Amerika'nın bu minik ülkesi daha önce gezdiğimiz Meksika, Guatemala ve Honduras'tan farklı olarak iki okyanuslu değil. Aksine gönlünü ve tüm sadakatini korsanlarıyla meşhur Karayip Denizine vermiş.😊 
Gerçekten de ufacık tefecik. Öyle ki alan olarak Türkiye'nin %3'ü kadar; 375.000'lik nüfusuyla ise %1'i bile değil.  
Sadece iki komşusu var: Meksika ve Guatemala. 
Özellikle Guatemala ile olan sınırı öyle dümdüz ki Afrika'daki bazı ülkeler aklıma geliyor. Hani şu büyük ağabeylerin masa başında elinde gönye ile memleket sınırı çizme toplantılarını, özetle sömürgecilik dönemlerini feci şekilde çağrıştırıyor.  
Başkent
Alın size isim-şehir-hayvan oynarken avantaj sağlayacak bir isim daha: Belmopan
Nüfusu 20.000 bile değil. Amerika kıtasının en tenha başkenti. Buna rağmen kendi minik ülkesinin en büyük 3.şehri; Belize City ve San Ignacio'nun ardından.
Kısa Tarihçe 
Ülke Belize ismini 1973'te almış. Geçmişte Britanya Hondurası olarak (British Honduras) biliniyormuş. Bağımsızlık tarihi ise 1981.
Bölge, 1500'lerin başında Kolomb döneminde İspanyollar tarafından işgal edilmiş. 1600 yıllarda ise İngiliz ve İskoç korsanlar tarafından saklanma yeri olarak hizmet görmüş. Ülkenin adının nereden geldiği konusunda farklı kaynaklarda farklı hikayeler yer alsa da en popüleri İskoç denizci Kaptan Wallace'ın -ki bölgede ilk yerleşimi başlattığı söyleniyor- adına istinaden Wallis ve sonra Balis olduğu yönünde. Kimilerine göre ise Belize adının kaynağı Maya dilinde çamurlu su anlamına gelen Balix.
1763'te İspanyollar ve İngilizler arasında yapılan bir anlaşma ile adanın İngilizler tarafından kereste ticareti için kullanılmasına izin veriliyor ve ardından Afrika'dan çok sayıda köle getiriliyor. Zaman içinde bu Afrikalılar ve ülkede yaşayan Avrupalıların evliliklerinden günümüzün Belize'si vucut buluyor. Dolayısıyla bu ülke siyahi nüfusu ile kıtanın sürpriz yumurtası.
Yönetim Biçimi
Üniter parlamenter anayasal monarşi. Nefes kesici bir tanım.😉
Dil 
İngilizce
Bu kısım ilginç çünkü Orta ve Güney Amerika'nın ağırlıklı dili -Portekizce konuşan Brezilya'yı saymazsak- İspanyolca'dır. 
Din
Roman Katolik. Bu kısım da şaşırtıcı zira dil İngilizce iken din kısmı tüm İspanyol sömürgeleri ile aynı.Yine de derin İngiliz etkisi nedeniyle Orta Amerika'daki diğer ülkelere kıyasla hatırı sayılır oranda Protestan nüfüsu var. Ayrıca Maya kültürü nedeniyle Hristiyanlıkla harmanlanmış bir şaman kültürü de söz konusu    
Para:
Ülke minik ama boyundan büyük parası var desek yeridir. 
Belize Doları kısaca BZD, TL'den daha kıymetli,  
1 BZD yaklaşık 2.88 TL, Dolar karşılığı ise 0.49 USD.  
Kısa gösterimi Amerikan Doları ile aynı yani $; ama gözünüz korkmasın gördüğünüz her rakamı yarıya bölün ki o zaman gerçek USD'ye ulaşırsınız. 😉
Vize
Ve süper haber: Vize yok! 
Gezilecek Yerler
Ülkenin denizi mercan resifleriyle kaplı Karayip Denizi, kara tarafı ise ormanlar ve tabii ki diğer komşu ülkelerle paylaşılan Maya tarihinin kalıntıları ile kaplı. Alın size boyundan büyük bir güzellik! 
Ülkenin en ünlü Maya tapınaklarının başında Caracol geliyor. Actun Tunichil Muknal, Lamanai, Xunantunich de kültür mirası adresler arasında. 
Eğer odağınız deniz ve dalış ise önde gelen isimler arasında Belize mercan resifi, Ambergris Caye, Caye Caulker, Great Blue Hole, Hol Chan Marine Reserve... yaz yaz bitmiyor. 
Ne Yenir? Ne İçilir ?
Önce içeceklerden başlayalım. 🍷 Şu bildiğimiz ve bayıldığımız çerez kajudan yapılan şarap merak uyandırıcı. 🥂 Karayip denince romsuz bir içecek kültürü olmaz. Burası da istisna değil. 🥂Özellikle bizim limonatamızın görevini gören zencefil birası. Siyahi nüfusun sevdiği bir içecek bu zencefilli bira. Afrika'da da rastlıyorsunuz ki zaten ülke nüfusunun bir ayağı Afrika.  
Yemeklere gelince... 🥘 
Karayip denince fasulye ve pilavsız bir menü düşünülemez. Fasulyenin de kırmızısı kadar siyahı. 
Ana yemekler arasında yahni kültürü önemli: Tavuk yahni ve yine bir yahni olan siyah akşam yemeği olarak da bilinen, o bölgede yetişen küçük anato ağacının tohumlarının kullanıldığı Chimole.  
Bir de tortilla grubu var. Mesela kızarmış mısır tortillası üzerine lahana, tavuk, avokado ve özel sos ile yapılan atıştırmalık Salbutes, Salbutes'e benzeyen ve üzerine fasulye, peynir, soğan kızartılarak yapılan Garnache, tortilla içine sarılıp domuz eti ve sebzelerden oluşan Conchita Pibil...
Ayrıca deniz kıyısı bir ülke olarak içinde kabuklu,kabuksuz deniz barındıran Ceviche.
Yaprak dolması gibi gözüken Tamales de ilgi çekici. 
Karayip kıyısı ülkelerin hemen hepsi meyveli kek yapıp içine bir de rom karıştırmayı çok seviyor. 
Bundan sonrasında günlük notlarıma emanetsiniz. 
SEYAHAT GÜNLÜĞÜ

5 Ocak 2007 Cuma (Belize)
Artık Guatemalaya veda ediyoruz. Otobüsümüz sabah 07:00de geldi. Saat 11:00 gibi Belize sınırındaydık. Bu arada Guatemala-Honduras arasında gidip gelirken beyaz çiçekli kaktüsler görmüştük. Adları savarokmuş.
Belizenin bayrağında iki adam figürü var. Biri beyaz diğeri siyahi. Beyaz testere tutuyor, ağaçları kesmek için. Siyahi olanın elinde ise kürek var, denizi temsilen. İkisinin ortasında da maun ağacı var. Belize, Orta Amerikada ve hatta Güney Amerikayı da katarsak kıtada resmi dili İngilizce olan tek ülke. Bir ilginç nokta da halkının siyahi olması. Tüm kıta içinde beyaz olmayan tek ülke. Kıta içinde denize kıyı bir ülke olmasına rağmen tüm ülke tamamiyle ada duygusu veriyor; Karayip Adalarından birindeymişsiniz duygusunu alıyorsunuz.
Belize seyahatimizde ne yazık ki rehberimizin Meksika sınırına gece olmadan varma konusundaki endişesi nedeniyle daha önce programda olan Atlas Okyanusuna kıyı Belize City şehrine uğrayamadık. Denizi sadece Chetumal sınırına yaklaştığımız Corozolde gördük. Çamurlu kahverengi bir denizdi gördüğümüz. Herhalde sadece o nokta ya da o güne has olsa gerek.( Oysa isminin anlamı Maya dilinde çamurlu su 😊 ) Zira Belize City ve o bölgedeki deniz, denizden ziyade derinlikleri özellikle su altı sporu meraklılarının mabetleri arasında yer alıyor.
Yol boyunca palmiyeler, muz ağaçları ve fika adında geniş bir yelpaze görünümlü ağaçlar ülkenin adavari görünümünü tamamlıyor.
Yolda mola verdiğimiz restoranda karides yedik. Poyraz “çöpçü balığı” diyerek karidesleri bir güzel mideye indirdi. Adını restoran desem de mekan aslında bar havasında bir yerdi ve içinde Polly adında rengarenk tüylü bir papağan vardı.
Yol üzerindeki yerleşimler çok sevimli. Evlerin hemen hepsinin verandası, iki katlı ise balkonu var. Evler çok küçük olsa dahi veranda ve balkon korkulukları çok gösterişli. Bir kısmı ağaç bir kısmı betonarme kullanılarak yapılmış evlerin tamamına yakını sütunlar üzerine ( belki de kazık demeliyim) oturtulmuş. Kimi 1 metre kadar kimisi de garaj olarak kullanılacak şekilde yüksek tutulmuş. Çocuklar yalınayak sokaklarda.

Geçtiğimiz köylerden aklımda kalan Hattieville 1435 nüfuslu, Sandhill ise 1800 nüfusluydu. 
Santa Elena sınır kapısına vardığımızda saat neredeyse 18:00 idi. Sınırda Hondu Nehri var. Yani Derin Nehir. Meksika sınırında araçtan inip tıpkı Guatemalaya girişte olduğu gibi bagajlarımız ile geçiş yaptık. Poyraz sınıra vardığımız noktada uykusunun ortasında olduğu için bu geçiş biraz sıkıntılı oldu. Zira uykusunu açmamak için kucakta taşıdık. Fakat pasaport sırası esnasında etrafta oturacak yer olmadığı ve bir taraftan da tüm bavullarımızı da indirmek zorunda olduğumuz için birimiz bavullar birimiz Poyraz’ı kucaklarken bir taraftan da pasaportlara ve sıramıza sahip olmak açıkçası yorucu oldu. Aslında aynı araçla yola devam edecek olmamıza rağmen bagajların da inmesi bize epey eziyet getirdi ama ne yapalım, adet böyleymiş. Biz de elle gelen düğün bayram diyerek usule
uyduk. Yeni rehberimiz Hayme aslında bir tarih öğretmeni ve Belizeli. Çok ukala fakat çok da bilgili. Gece 00:30da yani 6 ocak cumartesinin ilk saatinde Cancuna vardık. Poyraz’ı yatağına yatırıp okyanus kıyısındaki otelimizin gece olmasına rağmen çok ihtişamlı gözüken kumsalına koştuk. Önce denize ardından da havuza girdik. Su tüm yol yorgunluğumuzu aldı
Sabahtan beri gözümüzün önünden bir film şeridi gibi akan Belize'yi düşünüyorum. Ankara kadar küçük bir ülkenin bir ucundan girdik, diğer ucundan çıktık. Zaten topu topu iki sınır komşusu var ve biz de Guatemala'dan gelip Belize'yi kat ederek Meksika'ya geçtik. Bugün yaşadığımız seyahatten ziyade seyir olsa da kafamda ülke hakkında ne çok resim birikti. İngilizce konuşulması, siyahi vatandaşları ve muhteşem ada duygusu ile Meksika, Guatemala ve Honduras'tan o kadar keskin hatlarla ayrılıyor ki! Eğer sınırlar olmasa ve kesintisiz geçip adım atılsa ülkeye dakikasında "Burası çok farklı" der insan. 
Bu seyahatin ilk kuluçka döneminde aklımda 3 ülke vardı: Meksika, Guatemala ve Honduras. Küba, hiç aklımda yokken seyahatin bonusu, Belize ise aklımın kıyısında bile yokken gelen sürpriz yumurtası oldu. Belki ileride Belize'ye tekrar gelir ve bu "rüzgar gibi geçti"nin arkasından o vakit citta-slow günler yaşarız, doyumca.            

No comments:

Post a Comment